Miczyński Sebastian (1. poł. XVII w.), profesor astronomii Uniw. Krak., panegirysta. Był synem Stanisława, pochodził z rodziny plebejskiej, prawdopodobnie ze wsi Bartodzieje w pow. radomskim. Immatrykulowany w Uniw. Krak. 2 IX 1605, po uzyskaniu w r. n. bakalaureatu sztuk wyzwolonych został nauczycielem prywatnym wojewodzica mińskiego Krzysztofa Paca, którego zgon (1610) uczcił w wydanym w Wilnie w r. 1611 żałobnym epitafium. W t. r. (11 VII) wyjechał do Włocławka, gdzie objął rektorat miejscowej szkoły katedralnej, jednak już w r. n. powrócił do Krakowa i w r. 1612 promował się na magistra filozofii. Od półr. letn. 1613 podjął wykłady na Wydziale Artium jako docent extraneus, trudniąc się jednocześnie, wraz ze swym kolegą z lat studenckich Janem Brożkiem, udzielaniem lekcji prywatnych w zamożnych domach szlacheckich, m. in. u Andrzeja Zborowskiego, przyszłego kasztelana oświęcimskiego. Literackim świadectwem tych związków była ogłoszona w r. 1614 mowa żałobna Sboroviamnema encomiasticum na zgon jego brata Marcina Dersława. W jesieni 1619 przedłożył tezę inkorporacyjną «de natura materiae primae… de coeli orbibus», na podstawie której został przyjęty do Kolegium Mniejszego i objął katedrę astronomii. Ogłosił kilka prognostyków astrologicznych (Rozsądek z przestrogą), z których zachowały się fragmenty na r. 1619 i 1626.
Karierę naukową i pracę nauczycielską traktował M., jak się zdaje, jako zajęcie uboczne, szukając źródeł dochodów w zarobkowej twórczości panegirycznej, m. in. na cześć bpa W. Gembickiego (Donarium, 1616) i bpa krakowskiego P. Tylickiego (Tiliciomnema, 1616); ostatni z tych utworów dedykował kustoszowi gnieźnieńskiemu i scholastykowi krakowskiemu A. Lipskiemu, z którym w r. 1615 wyjechał do Warszawy, uzyskując w tym celu urlop od władz uniwersyteckich. Od obowiązkowych wykładów starał się uwolnić również pod innymi pozorami, za co oraz pod zarzutem prowadzenia nader świeckiego trybu życia, skłonności do awantur i lekceważenia statutów uniwersyteckich (m. in. mieszkał poza obrębem Kolegium) od r. 1613 często stawał przed sądem rektorskim. Wielokrotnie upominany i zagrożony wykluczeniem z Uniwersytetu, szczególnie naraził się opinii publicznej i władzom akademickim ogłoszeniem w r. 1618 (następne wydania b. m. r. oraz 1648) prymitywnej broszury antysemickiej Zwierciadło Korony Polskiej. Zebrał w niej niemal wszystkie argumenty współczesnej publicystyki antysemickiej, posuwając się aż do oskarżenia Żydów o współpracę z Turkami. Pojawienie się książki wywołało ostre protesty społeczeństwa żydowskiego i kahału krakowskiego, który wyjednał w kancelarii królewskiej mandat Zygmunta III z 20 VIII 1618 zabraniający druku i sprzedaży dziełka jako wywołującego tumulty i napaści na Żydów. Wyrok ten, jak się zdaje, przyspieszył decyzję proskrypcji M-ego, którego usunięto z katedry i z Uniwersytetu w półr. letn. 1622. Uczepiwszy się, być może, jakiejś prebendy kościelnej (od r. 1626 występuje z tytułem księdza), poświęcił się w następnych latach działalności pisarskiej. Wydawał okolicznościowe utwory panegiryczne (na ślub J. Giebułtowskiego i A. Gręboszówny, na zgon J. Postękalskiej), ogłosił nadto Syncharma na uroczyste przedwiecznego Syna Bożego Narodzenie (Kr. 1624, następne wyd. 1626, 1633), uchodzące obecnie za najstarszy prototyp dzisiejszej szopki Bożonarodzeniowej, oraz Encomiastica Apolina Sarmackiego z Chrystusem narodzonym rozmawiającego (b. m. r.). Obydwa te utwory były przeróbką ogłoszonego współcześnie dziełka J. Czerniewskiego „Antythesis, albo rozmowa Kościoła chrześcijańskiego z odszczepieństwem” (Kr. 1624). W okresie największego wzrostu konfliktu Akademii z zakonem jezuitów w l. 1625–6, wraz z drugim relegowanym z Uniwersytetu mistrzem P. Dąbrowskim, wdawał się M. w awantury z krakowskimi jezuitami. Dalsze losy i data śmierci M-ego nie są znane.
Estreicher; Nowy Korbut (Piśm. staropolskie), II; Żebrawski, Bibliografia; Enc. Org.; – Bałaban M., Dzieje Żydów w Krakowie, Kr. 1912 I 116, 122, 123, 125; Bartoszewicz K., Antysemityzm w literaturze polskiej XV–XVII w., W.–Kr. 1914 s. 73–110; Barycz H., J. Brożek na tle walk elementów postępowych w UJ, w: Krakowskie Odrodzenie, Kr. 1954 s. 85–6; Chodyński S., Szkoła katedralna włocławska, Włocławek 1900 s. 34; Dzieje UJ w l. 1364–1764, Kr. 1964; Lechicki Cz., Mecenat Zygmunta III i życie umysłowe na jego dworze, W. 1932 s. 299; Łopaciński H., Przyczynek do historii plagiatów w piśmiennictwie polskim, ,,Pam. Liter.” (Lw.) 1902 s. 268; Maciejowski A., Polska, aż do pierwszej połowy XVII w. pod względem obyczajów i zwyczajów, W. 1842 s. 626; Załęski, Jezuici, II 272; – Album stud. Univ. Crac., III 248; Brożek J., Wybór pism, W. 1956 I 408, 599, 602; Statuta nec non liber promotionum, s. 264, 272; Wielewicki, Dziennik, IV; – Arch. UJ: rkp. nr 18 s. 449, 516, 519; B. Jag.: rkp. nr 220 s. 101 i passim, nr 5359 t. VIII k. 57, nr 5360 k. 120.
Andrzej K. Banach